Khi công nghệ xanh trở thành “giấy thông hành” mới cho hội nhập quốc tế

Công nghệ xanh đang trở thành động lực quan trọng trong tiến trình phát triển bền vững. Từ nông nghiệp, công nghiệp đến đô thị, nhiều giải pháp công nghệ xanh được áp dụng nhằm giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt.

1. Công nghệ xanh là gì và vì sao quan trọng?

Công nghệ xanh (green technology) là các giải pháp khoa học – kỹ thuật nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và hướng đến phát triển bền vững.

Đặc trưng của công nghệ này gồm:

• Thân thiện môi trường: sử dụng năng lượng tái tạo, nguyên liệu sạch.
• Tiết kiệm tài nguyên: giảm tiêu hao điện, nước, nhiên liệu.
• Kinh tế tuần hoàn: tái chế chất thải, biến phụ phẩm thành nguyên liệu.
• Ứng dụng đa ngành: từ sản xuất xanh, đô thị xanh, nông nghiệp đến năng lượng sạch.

Trong bối cảnh toàn cầu, công nghệ xanh gắn liền với tiến trình chuyển đổi xanh bền vững, trở thành điều kiện để doanh nghiệp Việt hội nhập, tiếp cận nguồn vốn quốc tế và khẳng định uy tín thương hiệu.

2. Ứng dụng công nghệ xanh tại Việt Nam

Nhiều lĩnh vực đang triển khai giải pháp công nghệ xanh để giảm phát thải và tăng hiệu quả kinh tế:

• Nông nghiệp: Tại Lâm Đồng, mô hình nhà kính thông minh, hệ thống tưới nhỏ giọt và cảm biến IoT đã giúp giảm 30% nước, 40% phân bón nhưng tăng năng suất tới 20%.
• Công nghiệp: Ngành dệt may ứng dụng sợi tái chế, công nghệ nhuộm ít nước; ngành thủy sản lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà xưởng, giảm hàng chục nghìn tấn CO₂ mỗi năm.
• Đô thị và năng lượng: Hà Nội, TP. HCM đưa vào hoạt động xe buýt điện, chiếu sáng LED và xử lý rác phát điện – những giải pháp quan trọng trong quản lý đô thị xanh.
• Công nghệ sinh học với tảo: Ngoài các ngành công nghiệp truyền thống, lĩnh vực tảo cũng nổi bật. Việc nuôi trồng tảo xoắn (spirulina) và tảo chlorella bằng hệ thống tuần hoàn khép kín không chỉ tạo ra nguồn nguyên liệu giàu dinh dưỡng cho thực phẩm và mỹ phẩm, mà còn góp phần giảm khí thải và tiết kiệm tài nguyên nước – minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của công nghệ sạch trong nông nghiệp bền vững.

3. Lợi ích và thách thức khi áp dụng công nghệ xanh

Việc áp dụng công nghệ xanh mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho doanh nghiệp. Về kinh tế, các hệ thống quản lý năng lượng thông minh có thể giúp tiết kiệm từ 15–20% chi phí điện mỗi năm, đồng thời nâng cao hiệu quả vận hành. Về vốn, những doanh nghiệp minh bạch dữ liệu phát thải thường dễ dàng tiếp cận tín dụng xanh và các quỹ đầu tư ESG quốc tế. Ở khía cạnh nhân sự, thế hệ lao động trẻ ngày nay ưu tiên lựa chọn những doanh nghiệp xanh, coi đây là minh chứng cho giá trị bền vững và trách nhiệm xã hội. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào giải pháp công nghệ xanh còn giúp doanh nghiệp được nhìn nhận tích cực trên thị trường, gia tăng uy tín trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi này cũng đặt ra nhiều thách thức. Chi phí đầu tư ban đầu thường rất lớn, là rào cản với các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Khung pháp lý trong nước vẫn còn thiếu đồng bộ, chưa có chuẩn quốc tế thống nhất cho báo cáo phát triển bền vững, khiến việc triển khai gặp nhiều khó khăn. Nguồn nhân lực chuyên môn về năng lượng tái tạo và kinh tế tuần hoàn cũng đang khan hiếm. Đặc biệt, nguy cơ “greenwashing” – tức là chỉ quảng bá hình ảnh xanh mà thiếu hành động thực chất – vẫn tồn tại, ảnh hưởng đến niềm tin của thị trường và đối tác quốc tế.

4. Xu hướng công nghệ xanh trong tương lai

Trên thế giới, EU áp dụng Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM); Mỹ, Nhật Bản cũng tăng cường tiêu chuẩn phát thải. Điều này biến công nghệ xanh thành điều kiện tiên quyết để hàng hóa tham gia chuỗi cung ứng xanh.

Tại Việt Nam, Chính phủ đã cam kết Net Zero 2050, thúc đẩy tín dụng xanh, thị trường carbon và các dự án năng lượng sạch. Ba định hướng quan trọng gồm:

• Đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời).
• Phát triển sản xuất xanh và mô hình kinh tế tuần hoàn.
• Tích hợp chuyển đổi số với chuyển đổi xanh bền vững để tối ưu vận hành.

Đặc biệt, xu hướng công nghệ tảo ngày càng được quan tâm. Ngoài giá trị dinh dưỡng, tảo còn có khả năng hấp thụ CO₂ gấp nhiều lần cây xanh, giúp giảm phát thải hiệu quả. Việc phát triển các dự án nuôi tảo tại Việt Nam không chỉ mở ra cơ hội kinh tế mới, mà còn góp phần trực tiếp vào mục tiêu Netzero toàn cầu.

Kết luận

Công nghệ xanh là nền tảng quan trọng trong hành trình chuyển đổi xanh bền vững của Việt Nam. Việc áp dụng các giải pháp từ năng lượng tái tạo, sản xuất tuần hoàn đến công nghệ tảo sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, tiếp cận vốn quốc tế, nâng cao thương hiệu và đồng thời đóng góp cho phát triển bền vững. Những doanh nghiệp tiên phong sẽ nắm lợi thế cạnh tranh, trong khi chậm chuyển đổi sẽ đối mặt nguy cơ bị loại khỏi thị trường toàn cầu.

‍